İşçi Alacakları

Hafta Tatili Ücreti

İK m.46: “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir.”

İşçi haftanın 7 günü çalıştırılamaz. Kanunen en az 1 gün kesintisiz dinlenme hakkı vardır. Ayrıca işçi bugüne ait ücretine yine de hak kazanır. Eğer işçi hafta tatilinde çalıştırılırsa, bu çalışma fazla çalışma olarak kabul edilir. Bu durumda ücreti %50 zamlı olarak ödenir.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti

İK m.47: – “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.

Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.”

İşçi ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışırsa işçiye ayrıca çalıştığı gün kadar ücret ödenmesi gerekir.

Yıllık Ücretli İzin

İK m.53: “İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.

Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.”

Yıllık ücretli izin işçinin hizmet süresine göre belirlenir. Hizmet süresi;

1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden

5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden

15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden

az olamaz ve işverenin yıllık ücretli izni bölmesi mümkün değildir.

İK m.57: “İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.”

Yıllık ücretli izinler kullanılmazsa, iş sözleşmesi feshedildiği zaman ücrete dönüşür.

Kıdem Tazminatı

Kıdem tazminatı, belli sebeplerle iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, işçinin işyerinde çalıştığı sürede kazandığı kıdemin karşılığıdır.

Kıdem tazminatı kazanmak için aranan şartlar:

4857 sayılı İş Kanunu’na göre işçi olmak

Aynı işverenin işyerinde en az 1 yıl çalışmış olmak

Belli sebeplerle iş sözleşmesinin sona ermesi (İK m.24)

İşçinin iş sözleşmesinin haklı sebeple feshi (sağlık sebepleri, ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve zorlayıcı sebepler)

İşverenin iş sözleşmesini haksız fesih ile sona erdirmesi

İşçinin istifa etmesi ve işverenin haklı sebeple feshi halinde işçinin kıdem tazminatına hak kazanması mümkün değildir.

İhbar Tazminatı

İK m.17: “Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. İş sözleşmeleri;

a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,

b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,

c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,

d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,

Feshedilmiş sayılır.”

Taraflardan biri, iş sözleşmesini bu hükümdeki bildirim sürelerine uymadan feshederse, diğer tarafa bildirim süresine ilişkin ücret tutarında ihbar tazminatı ödemek zorundadır.

İşçi kendi isteği ile işten ayrıldığı takdirde, ayrılmanın sebebi önem taşımaz ve ihbar tazminatı alması mümkün değildir.